فناوری و رسانه

 1080568 - دوشنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ - ۱۷:۳۵

مترجم "هستی و زمان" با اشاره به اینکه انسان موجودی است که می‌خواهد خود را اظهار کند، گفت: در جهان ما مهمترین چیزی که انسانها با آن سروکار دارند خودشان هستند یعنی رابطه انسانها با یکدیگر. به عبارت دیگر اولین رسانه، رابطه انسانها با یکدیگر است.

به گزارش خبرنگار مهر، سیاوش جمادی که درهمایش بین المللی فلسفه رسانه با عنوان "صنعت فرهنگ" سخنرانی می‌کرد با اشاره به اینکه تمرکز بحث او در صنعت فرهنگ آرای متفکران مکتب فرانکفورت خواهد بود، تصریح کرد: بحث صنعت فرهنگ در سال 1947 و توسط آدورنو و هورکهایمر در کتاب "دیالکتیک روشنگری" مطرح شد.

 وی افزود: بحث رسانه از زمانی مورد توجه قرار گرفته که انسان اراده کرد خود را برای دیگران اظهار(express) کند. یعنی خودش را به بیرون از خودش پرتاب کند. این مسأله برای فیلسوفی مثل ارسطو این گونه مطرح بود که انسان موجودی مدنی بالطبع است. یعنی انسان به طور ذاتی اجتماعی و مدنی است.

 مترجم "هستی و زمان" تصریح کرد: این موضوع به این معناست که اگر کسی در روی کره زمین وجود نداشته باشد، وجود انسان چنان گشوده است که متمایل به اظهار و رساندن خود به دیگری است. لذا رسانه قبل از آنکه به صورت تکنیک در آید در ذات انسان به طور بالقوه میل به رسانه وجود دارد.

 وی یادآور شد: انسان با دهان صحبت می‌کند و می‌خواهد صحبت خود را به دیگری برساند. در جهان ما مهمترین چیزی که انسانها با آن سروکار دارند خودشان هستند یعنی رابطه انسانها با یکدیگر. به عبارت دیگر اولین رسانه، رابطه انسانها با یکدیگر است.

 مترجم "چه باشد آنچه خوانندش تفکر" در ادامه خاطر نشان کرد: تنها موجودی که توانایی این را دارد که اشیاء را ابزار خود سازد انسان است. حال سؤال این است که چه چیزی باعث تقویم رسانه می‌شود. رسانه را انسانی که صدای خود را به گوش دیگران می‌رساند از یک سو و کسی که صدای انسان را می‌شنود (شنونده) از سوی دیگر قوام می‌بخشد.

 جمادی در ادامه با اشاره به آرای لویناس در خصوص سنجه با فرهنگ بودن جوامع خاطر یادآور شد: امانوئل لویناس معتقد است که تنها سنجه رشد فرهنگ در یک جامعه این است که انسان بتواند با انسان دیگری همدردی پیدا کند. در این همدردی ایده‌آل، که جهان امروز ما با آن فاصله دارد، رسانه بودن انسان یک جهتش این است که انسانی دیگر صدایش را بشنود.

 این مترجم آثار فلسفی در ادامه خاطر نشان کرد: سؤال مهم این است که با جهانی این چنینی چقدر فاصله داریم. تا زمانی که با این جهان فاصله داریم نیاز است که رسانه به جای آنکه معطوف به قدرت باشد در جهت رساندن صدای انسانی به انسان دیگر اقدام کند.

 وی در ادامه با اشاره به تفاوت تعریف فرهنگ در صنعت فرهنگ با سایر تعاریف، افزود: کلمه فرهنگ در صنعت فرهنگ به طور اساسی با کلمه فرهنگی که تاکنون به کار می‌رفته هم مدلول نیست. تعریف آدورنو از فرهنگ با تعریف از فرهنگ به معنای آداب و رسوم و فراداده‌هایی از گذشته به یک معنا نیست. در بحث صنعت فرهنگ، تأکید آدورنو بر صنعت است. چون این رسانه صنعتی است که در دوران جدید قدرت تکثیرپذیری و بازتولید فرآورده هنری را به طور چشمگیری بالا برده است.

مترجم "هستی و زمان" تصریح کرد: رسانه پیامی را منتقل می‌کند؛ چه این رسانه دهان باشد یا رسانه چند سویه. رسانه پیامی را از کسی به کس دیگر منتقل می‌کند و از زمانی که این پیام از فرستنده به گیرنده می‌رسد و چه اتفاقی برای آن می‌افتد موضوع قابل تأملی است. آدورنو می‌گوید که انتشار خود باعث قدرت می‌شود. البته این موضوع از دیرباز مطرح بوده و منحصر به آدورنو نمی‌شود.